آدرس: ساری، خیابان فلسطین، نبش فلسطین 13 پلاک 358
۰11-33361273
شرکت ماشین نت پارس (طراح و سازنده تجهیزات آنالیز روغن های کارکرده ماشین آلات و تجهیزات مکانیکی)
میکروسکوپ دیجیتال فروگرافی با کنترل استیچ توسط کامپیوتر
Analytical Ferrography
فروگرافی یک تکنیک تحلیلی است که به طور گسترده برای درک فرآیند سایش ماشین استفاده شده است. امروزه فروگرافی تحلیلی یکی از قدرتمندترین ابزارهای تشخیصی در آنالیز روغن است.
در فروگرافی، ذرات توسط تجهیزات خاصی از روان کننده جدا می شوند و برای بررسی روی لام میکروسکوپ یا کاغذ فیلتر قرار می گیرند. برای اینکه بتوان ذرات را از روغن جدا کرد، نمونه باید برای بهبود رسوب ذرات، رقیق شود. سپس فروگرام یا کاغذ فیلتر در زیر میکروسکوپ مجهز به نور بالا و پایین قرار می گیرد تا غلظت، ترکیب، مورفولوژی، اندازه ذرات و وضعیت سطح ذرات سایش آهنی و غیرآهنی را تعیین کند. این بررسی با مشخص کردن علت اصلی به درک شرایط سایش غیر طبیعی کمک می کند.
سپس ذرات برای تعیین نوع سایش و منبع آن طبقه بندی می شوند. ترکیب ذرات به چند گروه تقسیم می شود - مس، غیر آهنی سفید، بابیت، آلاینده ها، الیاف. ذرات آهنی را می توان به گروه های آلیاژ بالا، کم آلیاژ، چدن، اکسیدهای فلزی تیره و اکسیدهای قرمز، تقسیم کرد.
یک تحلیلگر آموزش دیده می تواند با تجزیه و تحلیل رنگ، اندازه، شکل، سطح ذرات و عکس العمل نسبت به میدان مغناطیسی(آهنربا) ، اطلاعاتی در مورد ماهیت، شدت و علت اصلی سایش غیرعادی ارائه دهد. سپس این دادهها واحد نگهداری و تعمیرات را قادر میسازد تا اقدامات اصلاحی مؤثری را انجام دهد.
در فروگرافی، ذرات توسط تجهیزات خاصی از روان کننده جدا می شوند و برای بررسی روی لام میکروسکوپ یا کاغذ فیلتر قرار می گیرند. برای اینکه بتوان ذرات را از روغن جدا کرد، نمونه باید برای بهبود رسوب ذرات، رقیق شود. سپس فروگرام یا کاغذ فیلتر در زیر میکروسکوپ مجهز به نور بالا و پایین قرار می گیرد تا غلظت، ترکیب، مورفولوژی، اندازه ذرات و وضعیت سطح ذرات سایش آهنی و غیرآهنی را تعیین کند. این بررسی با مشخص کردن علت اصلی به درک شرایط سایش غیر طبیعی کمک می کند.
سپس ذرات برای تعیین نوع سایش و منبع آن طبقه بندی می شوند. ترکیب ذرات به چند گروه تقسیم می شود - مس، غیر آهنی سفید، بابیت، آلاینده ها، الیاف. ذرات آهنی را می توان به گروه های آلیاژ بالا، کم آلیاژ، چدن، اکسیدهای فلزی تیره و اکسیدهای قرمز، تقسیم کرد.
یک تحلیلگر آموزش دیده می تواند با تجزیه و تحلیل رنگ، اندازه، شکل، سطح ذرات و عکس العمل نسبت به میدان مغناطیسی(آهنربا) ، اطلاعاتی در مورد ماهیت، شدت و علت اصلی سایش غیرعادی ارائه دهد. سپس این دادهها واحد نگهداری و تعمیرات را قادر میسازد تا اقدامات اصلاحی مؤثری را انجام دهد.
آنالیز فروگرافی(Analytical Ferrography)
مزایا:
1- تشخیص زود هنگام سایش (Early Detection of Wear): تجزیه و تحلیل فروگرافی، ذرات را در سطح میکروسکوپی تشخیص داده و امکان شناسایی مکانیزم های فرشایش را فراهم می کند.
2- شناسایی منبع (Source Identification): منبع سایش مانند چرخ دنده ها، یاتاقان ها و .......... را شناسایی می کند.
3- آنالیز روند (Trend Analysis): با انجام منظم فروگرافی در طول زمان فعالیت ماشین، روند الگوهای سایش و غلظت ذرات را می توان مشاهده کرد.
4- نت مقرون به صرفه (Cost Effective mainttenance): فروگرافی به بهینه سازی برنامه های نت کمک می کند. اطمینان حاصل می کند که فعالیت های نت در زمان مناسب و در صورت نیاز انجام شود. بنابراین نت غیر ضروری کاهش می یابد.
5- بهبود قابلیت اطمینان (Improved Equipment Reliabilty): با شناسایی و پرداخت به مسایل مربوط به سایش به طور فعال، فروگرافی به افزایش و بهبود قابلیت اطمینان کمک می کند.
6- تجزیه و تحلیل آلاینده ها (Contamination Analysis): آلاینده ها، مانند آب، خاک و سایر ذرات خارجی را شناسایی کرده بنابراین بر عملکرد ماشین آلات تاثیر گذار است.
7- بهبود روش روانکاری (Improving lubrication Practices): از طریق بررسی سایش و میزان آن بر عملکرد روانکار ، به انتخاب صحیح و مناسب آن (روانکار) کمک می کند.
8- ارزیابی سلامت ماشین آلات (Machinery Healt Assessment): آنالیز فروگرافی منظم به عنوان یک ابزار ارزشمند برای ارزیابی سلامت کلی ماشین آلات همچنین نظارت بر اثربخشی فعالیتهای نگهداری و تعمیرات سازمان امری حیاتی است.
9-تجزیه و تحلیل علل ریشه ای (Root Cause Analysis): هنگامی که با سایر تکنیکهای تشخیصی ترکیب می شود، به تجزیه و تحلیل اصلی (عوامل ریشه ای) خرابی تجهیزات کم کرده و منجر به حل مشکل می شود.
شناسایی ذرات:
سایش لغزشی / مالشی (ذرات نرمال) (Normal Rubbing / Sliding Wear)
- ذرات کوچکتر از 15 میکرون
- ذرات سوزنی شکل می باشند
- در اثر حرکت عادی سطوح بروی هم ایجاد می شوند
سایش لغزشی / مالشی (ذرات نرمال) (Normal Rubbing / Sliding Wear)
- ذرات کوچکتر از 15 میکرون
- ذرات سوزنی شکل می باشند
- در اثر حرکت عادی سطوح بروی هم ایجاد می شوند
ذرات برشی (Cutting Wear)
- ذرات به شکل منحنی یا مارپیچ
-ناشی از فرسایش دو عضوی یا سه عضوی می باشد (مانند فرو رفتن ذره در یاتاقان و تراش میل لنگ یا شفت)
- می تواند در اثر ناهماهنگی سطوح درگیر نیز باشد
- وجود این ذرات غیر طبیعی ( غیر نرمال) است.
- ذرات به شکل منحنی یا مارپیچ
-ناشی از فرسایش دو عضوی یا سه عضوی می باشد (مانند فرو رفتن ذره در یاتاقان و تراش میل لنگ یا شفت)
- می تواند در اثر ناهماهنگی سطوح درگیر نیز باشد
- وجود این ذرات غیر طبیعی ( غیر نرمال) است.
فرسایش ناشی از چسبندگی (Adhesive Wear)
- ذرات به شکل " سه بعدی " هستند، نه مسطح
- هنگامی که دو سطح فلزی تحت بار زیاد فشاری با یکدیگر تماس پیدا می کنند و تغییر شکل پلاستیکی می دهند بصورت موقت بهم جوش خورده و بدلیل حرکت نسبی، جوش شکسته و ذرات از سطوح جدا می شوند.گاهی اوقات ذره شمال دوسطح می شود که بهم متصل هستند.
- شامل فرسایش کشویی(Sliding) می باشد.
- ذرات به شکل " سه بعدی " هستند، نه مسطح
- هنگامی که دو سطح فلزی تحت بار زیاد فشاری با یکدیگر تماس پیدا می کنند و تغییر شکل پلاستیکی می دهند بصورت موقت بهم جوش خورده و بدلیل حرکت نسبی، جوش شکسته و ذرات از سطوح جدا می شوند.گاهی اوقات ذره شمال دوسطح می شود که بهم متصل هستند.
- شامل فرسایش کشویی(Sliding) می باشد.
سایش شدید کشویی (Severe Sliding Wear)
- اغلب ذرات بزرگتر از 15 میکرون می باشند.
- روی سطوح ذرات ، خطوط موازی خراشیدگی مشاهده می شود.
- بدلیل بارهای بیش از حد یا سرعت خیلی زیاد روی سطوحی که نسبت به هم حرکت کشویی دارند ایجاد می شود.
- حضور این ذرات در نمونه روغن همیشه غیر طبیعی می باشد.
- اغلب ذرات بزرگتر از 15 میکرون می باشند.
- روی سطوح ذرات ، خطوط موازی خراشیدگی مشاهده می شود.
- بدلیل بارهای بیش از حد یا سرعت خیلی زیاد روی سطوحی که نسبت به هم حرکت کشویی دارند ایجاد می شود.
- حضور این ذرات در نمونه روغن همیشه غیر طبیعی می باشد.
ذرات ورقه ای (Laminar Wear)
- شامل ذرات بزرگتر از 50 میکرون می باشد
- اغلب دارای طول 5-50 برابر عرض می باشند.
- در نتیجه مکانیزم خستگی در غلطکها یا ساچمه ها ایجاد شده همچنین در بین این گونه سطوح بشکل ورق در می آیند.
- شامل ذرات بزرگتر از 50 میکرون می باشد
- اغلب دارای طول 5-50 برابر عرض می باشند.
- در نتیجه مکانیزم خستگی در غلطکها یا ساچمه ها ایجاد شده همچنین در بین این گونه سطوح بشکل ورق در می آیند.
ذرات کروی (Spheres)
- ذرات کروی با قطرهای کوچک و بزرگ
- ناشی از مکانیزم خستگی یا آلودگی خارجی(مانند فعالیتهای جوش و برش فلزات) می باشد.
- همچنین می تواند بدلیل حالت ذوب شدن سطوح در اثر حرارت ناشی از افزایش اصطکاک باشد.
- بدلیل کاویتاسیون
- ذرات کروی با قطرهای کوچک و بزرگ
- ناشی از مکانیزم خستگی یا آلودگی خارجی(مانند فعالیتهای جوش و برش فلزات) می باشد.
- همچنین می تواند بدلیل حالت ذوب شدن سطوح در اثر حرارت ناشی از افزایش اصطکاک باشد.
- بدلیل کاویتاسیون
الیاف (Fibers / Cellulose)
- بشکل ذرات میله ای یا لوله ای بلند دیده می شوند.
- بدلیل آلودگی خارجی(پارچه، لباس کار و ....) یا آلودگی داخلی( الیاف فیلتر، صفحات کلاج و ...)
- ممکن است نشانه از خرابی فیلتر یا صفحات کلاج باشد.
- بشکل ذرات میله ای یا لوله ای بلند دیده می شوند.
- بدلیل آلودگی خارجی(پارچه، لباس کار و ....) یا آلودگی داخلی( الیاف فیلتر، صفحات کلاج و ...)
- ممکن است نشانه از خرابی فیلتر یا صفحات کلاج باشد.
خاک / گرو و غبار / شن و ماسه (Dirt / Dust / Sand)
- ذرات معمولاً بصورت مات یا شفاف باشند.
- دارای گوشه های تیز می باشند و سه بعدی هستند.
- در اثر عیب در سیتم هواکش و مسیرهای ورودی هوا به تجهیزات ورود پیدا می کنند.
- می تواند بدلیل آلوده بودن خود روغن یا تجهیزات سرویسکاری آلوده باشد.
- ذرات معمولاً بصورت مات یا شفاف باشند.
- دارای گوشه های تیز می باشند و سه بعدی هستند.
- در اثر عیب در سیتم هواکش و مسیرهای ورودی هوا به تجهیزات ورود پیدا می کنند.
- می تواند بدلیل آلوده بودن خود روغن یا تجهیزات سرویسکاری آلوده باشد.
اکسیدهای قرمز(زنگ) (Red Oxides(Rust))
- ذرات رنگی نارنجی یا قهوه ای
- در اثر زنگ زدگی یا اکسیداسیون قطعات آهنی بوجود می آیند.
- به احتمال خیلی زیاد نشاندهنده آلودگی آب می باشند.
- ذرات رنگی نارنجی یا قهوه ای
- در اثر زنگ زدگی یا اکسیداسیون قطعات آهنی بوجود می آیند.
- به احتمال خیلی زیاد نشاندهنده آلودگی آب می باشند.
اکسیدهای فلزی تیره رنگ (Dark Metallo Oxides)
- ذرات فلزی خاکستری تیره یا سیاه
- نشانگر دمای بالای کاری به دلیل کافی نبودن روغن کاری می باشد.
- ذرات فلزی خاکستری تیره یا سیاه
- نشانگر دمای بالای کاری به دلیل کافی نبودن روغن کاری می باشد.
آلومنیوم (Aluminum)
- ذرات فلزی سفید
- ناشی از فرسایش قطعات آلومنیومی می باشد
- ذرات فلزی سفید
- ناشی از فرسایش قطعات آلومنیومی می باشد
مس / آلیاژ مس (Copper / Copper Alloy)
- ذرات با رنگ زرد یا طلایی
- ناشی از فرسایش قطعات از جنس مس یا آلیاژ آن است(برنج / برنز)
- ذرات با رنگ زرد یا طلایی
- ناشی از فرسایش قطعات از جنس مس یا آلیاژ آن است(برنج / برنز)
سایر ذرات فلزی (Inorganic Debris)
- سایر ذرات فلزی که قابل شناسایی نیست
- سایر ذرات فلزی که قابل شناسایی نیست
ذرات آلی (Organic debris)
- می تواند به صورت رگه های تیره (مانند لجن) ناشی از محصولات جانبی اکسیداسیون باشد
-می تواند به صورت ذرات کوچک سیاه رنگ (کربن) ناشی از محصولات احتراق (دوده) یا روان کننده های جامد(گرافیت، تفلون و ...) ظاهر شود.
- می تواند به صورت رگه های تیره (مانند لجن) ناشی از محصولات جانبی اکسیداسیون باشد
-می تواند به صورت ذرات کوچک سیاه رنگ (کربن) ناشی از محصولات احتراق (دوده) یا روان کننده های جامد(گرافیت، تفلون و ...) ظاهر شود.
دانلود فایل pdf
دانلود استاندار ASTM - D7684
راه حل های نگهداری و تعمیرات
کارکنان واحد نت سازمان ماشین آلات، با دانستن ماهیت سایش یا آلودگی می توانند اقدامات لازم و ضروری مانند افزایش سطح تمیزی روانکاری (در هنگام تعویض روغن) همچنین کنترل سلامت سیستم فیلتراسیون هوای ورودی تجهیزاتی نظیر موتورها و کنترل فواصل تعویض روغن را انجام داده و بدین ترتیب از هزینه های گزاف در آینده جلوگیری نمایند. این اقدامات پیش دستانه باعث افزایش بهره وری و بهبود قابلیت اطمینان گردد.
کارکنان واحد نت سازمان ماشین آلات، با دانستن ماهیت سایش یا آلودگی می توانند اقدامات لازم و ضروری مانند افزایش سطح تمیزی روانکاری (در هنگام تعویض روغن) همچنین کنترل سلامت سیستم فیلتراسیون هوای ورودی تجهیزاتی نظیر موتورها و کنترل فواصل تعویض روغن را انجام داده و بدین ترتیب از هزینه های گزاف در آینده جلوگیری نمایند. این اقدامات پیش دستانه باعث افزایش بهره وری و بهبود قابلیت اطمینان گردد.